Bánh dây Bồng Sơn – đặc sản không thể chối từ của đất võ Bình Định

Gạo là nguồn lương thực chính nuôi lớn bao thế hệ người Việt Nam. Sản phẩm được tạo ra từ gạo có rất nhiều như: cơm, cháo, bún, miến, bánh bèo, bánh đúc…mà ai ai cũng biết, nhưng riêng với món bánh dây Bồng Sơn thì có lẽ chỉ những người con của đất võ Bình Định mới có thể làm ra một cách xuất sắc nhất.

Bên cạnh các món ăn nổi tiếng như: bánh hỏi cháo lòng, bánh ít lá gai, bún song thằn hay rượu Bàu Đá… thì nền ẩm thực Bình Định còn khiến du khách bị cuốn hút bởi món bánh dây hay bún dây độc đáo có nguồn gốc từ thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn.

Cách làm bánh dây Bồng Sơn

Là một món ăn dân dã, mộc mạc nhưng để làm ra một mẻ bánh đúng vị truyền thống thì rất cần sự khéo léo, kinh nghiệm dày dặn của người thợ và mất nhiều thời gian lẫn công sức.

Món bánh dây hấp dẫn

Ngay từ khâu chọn nguyên liệu đã phải rất cẩn thận, vì nguyên liệu có chuẩn thì bánh mới ngon được. Gạo làm bánh dây Bình Định phải là gạo cũ, tức là loại gạo xay từ thóc thu hoạch được vụ mùa trước để bánh có vị dai đặc trưng mà không cần dùng đến hàn the. Còn tro ngâm gạo thì phải là tro củi dừa, sàng mịn, rồi cho vào nước khuấy đều, đợi đến khi lắng xuống thật trong thì lọc bỏ sạch tạp chất mới đem vào sử dụng.

Khi đã có đủ nguyên liệu làm bánh thì người thợ sẽ phải đem gạo vo sạch tro trấu bụi bẩn rồi đem ngâm vào nước tro trong suốt 6 tiếng đồng hồ, có lẽ vậy mà người ta còn gọi món bánh này với cái tên thân thuộc khác là bún nước tro. Tại công đoạn này, nước cũng phải đong đếm cẩn thận để gạo thẩm thấu đến tận lõi, dư nước thì bột xay sẽ bị hỏng còn thiếu nước thì bột xay không mịn, vậy nên nghe thì đơn giản nhưng “không phải dạng vừa đâu nhé”.

Gạo ngâm xong thì vớt ra rổ tre, để cho thật ráo nước rồi đem đi xay bằng cối đá. Có thể nói, ngày nay mặc cho công nghệ đang rất phát triển, nhiều thiết bị xay nhuyễn hiện đại ra đời nhưng người dân vẫn sử dụng cách xay thủ công bằng cối để giữ được hương vị nguyên sơ của bánh dây Bồng Sơn ban đầu, mới thật là đáng quý làm sao.

Bột sau khi đã xay mịn thì được cho vào chảo khuấy liên tục dưới lửa than liu riu đến khi nặng tay, bột đặc lại thì vớt lên bàn rồi dùng con lăn gỗ lăn đều qua lại cho thật mỏng và mịn, sau đó cắt thành từng miếng nhỏ và đưa vào khuôn ép thành những sợi nhỏ như sợi dây. Đấy, cái tên độc đáo của bánh dây Hoài Nhơn chính là từ đây mà ra.

Từng sợi bánh có màu vàng bắt mắt

Công đoạn cuối cùng là lấy những vỉ bánh dây vừa ép đem đi hấp cách thủy cho đến khi chín đều có màu vàng nhạt tự nhiên và bắt mắt. Bánh dây Bồng Sơn đạt chuẩn là các sợi dính vào nhau nhưng vẫn có thể tách ra dễ dàng. Thế mới thấy, muốn được ăn ngon thì ta phải thật kỳ công đấy nhé.

Hương vị khó cưỡng của bánh dây Bồng Sơn

Bún dây Bồng Sơn thường được bán vào buổi sáng và tối nhưng vì làm từ gạo, có nhiều tinh bột, dễ đầy bụng nên người ta thường ăn buổi sáng nhiều hơn. 

Khi đến với huyện Hoài Nhơn, bạn có thể bắt gặp rất nhiều cửa hàng bán bánh từ mặt tiền sáng sủa cho đến những gánh hàng rong nhỏ bé lưu động khắp nơi của các bà các cô.

Mỗi khi có thực khách gọi, người bán sẽ nhanh tay xé rời từng vỉ bánh rồi cắt thành từng đoạn vừa ăn và cho vào đĩa. Sau đó thoa đều một chút dầu hẹ lên mặt bánh để bánh không bị khô, thêm ít đậu phộng rang giã nhỏ và rưới vài muỗm nước mắm chanh tỏi ớt cho đậm đà.

Các nguyên liệu được rắc đều lên đĩa bánh

Lại nói về nước chấm, vẫn có các nguyên liệu là chanh, tỏi, ớt và nước mắm thông thường như bao món ăn khác nhưng với bánh dây Bồng Sơn, người dân xứ Nẫu sẽ pha theo công thức gia truyền riêng và pha thật khéo léo để thành phẩm có sự hòa quyện giữa các vị chua, ngọt, cay, mặn vừa phải.

Nước chấm "thần thánh" của bánh

Mỗi 1 đĩa bánh dây sẽ được kèm theo cả rau sống gồm giá đỗ, xà lách, rau thơm và rau diếp cá …như một tác phẩm nghệ thuật kết hợp hài hòa giữa màu vàng nhạt của các sợi bánh, màu trắng tinh khiết của giá, màu xanh mát của rau và màu đỏ tươi của ớt, cực kỳ kích thích vị giác.

Các màu sắc hòa quyện rất bắt mắt

Khi mới nhìn, bạn sẽ thấy nó khá giống một đĩa bún hay miến xào bình thường khác, nhưng phải thưởng thức bạn mới thấy cái danh đặc sản Bình Định của bánh chẳng tự nhiên mà có.

Bánh dây Bồng Sơn ăn sẽ dai nhẹ, với mùi thơm của gạo mùa, hương nhẹ nồng của hẹ, vị thanh mát của rau sống, chút béo béo ngậy ngậy giòn giòn của đậu phộng và vị đậm đà của nước mắm, chỉ một miếng cắn mà như tận hưởng tất cả hương đồng cỏ nội mộc mạc, thân thuộc, để rồi cứ muốn ăn hoài ăn hoài chẳng muốn ngừng.

Nhìn rất kích thích vị giác

Bạn có thể ăn kèm bánh với một chiếc bánh tráng nướng vàng ươm, giòn rụm cho vui miệng nhưng nhất định không được ăn chung với các loại thịt như bánh hỏi vì như vậy sẽ làm mất đi hương vị đặc trưng của bánh.

Là loại bánh dùng để ăn chơi, giá cả lại rất bình dân nên có những người có thể ăn đến vài đĩa mà không biết ngán luôn đấy. Còn nếu muốn mua về làm quà cho bạn bè và người thân sau chuyến du lịch Bình Định thì bạn có thể mua phần bánh còn nguyên, chưa được thoa dầu hẹ hay xé sợi để giữ được lâu, đảm bảo nó sẽ là món quà cực kỳ ý nghĩa cho xem.

Địa chỉ bán bánh dây Bồng Sơn ngon ở Bình Định

Nếu muốn ăn bánh dây Bồng Sơn ngon ở thành phố Quy Nhơn thì bạn có thể tói khu chợ Đầm, quán nhỏ ở góc đường Mai Xuân Trường hoặc các quán trên đường Trần Hưng Đạo, với mỗi đĩa bánh trung bình có giá từ 20.000 đồng.

Còn nếu muốn ăn chuẩn vị gốc nhất thì hãy đến tận thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, ở các khu chợ hay các tuyến đường trung tâm đều bán rất nhiều.

Bật mí, nếu lăn tăn không biết chọn quán nào thì cứ thấy quán nào đông người là “xông” ngay vào nhé, đảm bảo là sẽ rất thơm ngon đấy.

Đến Bình Định, thưởng thức bao nhiêu món ăn mà bỏ qua bánh dây Bồng Sơn thì chuyến đi của bạn sẽ cực kỳ thiếu sót đấy nhé.

Thái Hà (Tổng hợp) - Luhanhvietnam.com.vn